Bijeenkomst kleine geloofsgemeenschappen

Op 18 november zijn vrijwel het gehele bestuur, pastores Gusie en Emile en William Thijssen van de werkgroep Toekomst en Visie naar een bijeenkomst van kleine, Zuid-Nederlandse geloofsgemeenschappen in Tilburg geweest. Deze bijeenkomsten worden ongeveer éénmaal per jaar georganiseerd. De allereerste keer was op initiatief van AiB in april 2015 en was toen in Best. De gemeenschappen die bij elkaar komen zijn allemaal zelfstandig en hebben geen formele band met het bisdom, maar zijn allen van huis uit katholiek. Toch zijn er grote verschillen tussen deze gemeenschappen. Allereerst in grootte. Van ongeveer 40 ondersteunende adressen tot 450. San Salvator in Den Bosch en AiB zijn de grootsten in Nederland.

Andere verschillen zijn de activiteiten. Wij lijken nog het meest op een normale parochie met een compleet aanbod van allerlei activiteiten. Anderen zijn erg gericht op bijbelstudie en zijn dan vaak gericht op mensen met een hogere opleiding. Dit zie je speciaal bij de Ekklesia Tilburg, waar veel theologen van de Theologische universiteit bij zijn aangesloten. Ook zijn er gemeenschappen die maar éénmaal per maand samenkomen in een viering terwijl wij dat wekelijks doen. De bijeenkomst in Tilburg bestond uit een drietal lezingen met gelegenheid tot discussie en werd afgesloten met een vesperviering. Ook was er ruimte om met elkaar in gesprek te gaan.

De lezingen waren:
– Bisschop de Korte over “wat bindt ons en wat houdt ons verdeeld.
– Janneke Stegeman, het afgelopen jaar Theologe des Vaderlands.
– René Grotenhuis, schrijver.
– Janneke en René spraken over “ruimte en grenzen van de autonomie”.

Wat viel ons op in de lezingen en de discussies:

  • De bisschop reageert uiteraard vanuit het officiële standpunt van de kerk. Dus nadruk op de eucharistie en daarvoor is een priester nodig. Een viering zonder eucharistie kwam eigenlijk niet aan de orde. Verder ging hij in over de ontwikkelingen in de kerk in de laatste 50 jaar. Van een kerk met een oppervlakkige geloofsbeleving maar met veel poeha (het rijke roomse leven) naar ontkerkelijking. Daarbij legde hij een verband met de hogere scholing van de bevolking en individualisering en zelfbeschikking. Hij ging ook in op uitdagingen voor de toekomst, waar hij ook aangaf dat er geld en middelen beschikbaar zijn om te investeren in de toekomst. Heel bijzonder was dat de bisschop ook aangaf dat er in het verleden in het bisdom grote fouten zijn gemaakt.
  • De andere sprekers waarschuwden dat we ons, als kleine gemeenschappen niet teveel met “institutionalisering” moeten bezighouden. Dan verspillen we energie aan regels, terwijl we die energie nodig hebben voor wat wezenlijk is. Daarom moeten we ook niet streven naar een samengaan in Nederland van RK en PKN, want dan gaat veel energie verloren aan ons afvragen hoe dat dan wel moet. Twee andere interessante uitspraken van deze sprekers:
    We moeten afkicken van onze verslaving aan de eucharistie. Katholieken willen graag naar voren komen om “iets te halen”… Oftewel, je kunt ook op andere manieren heel zinvol vieren. Kerkelijke gemeenschappen moeten meer naar buiten treden en in de maatschappij staan.  Oftewel, Ga naar buiten in plaats van proberen anderen bij jou te halen en zelf niet te veranderen.

Samengevat, een zeer interessante dag waarin we van andere gemeenschappen hebben kunnen leren wat hen bezighoudt en we hebben weer een goede kijk gekregen op ontwikkelingen in kerk en maatschappij.

Peter Stijntjes